In een recent rapport van Rank a Brand en Milieudefensie, initiatiefnemer van de Wat Schuilt Er Achter Je Scherm campagne, lees je wie serieuze stappen zet in de richting van duurzaamheid en wie de “greenwashers” zijn. Het volledige rapport kan je hier downloaden. We vatten hieronder de belangrijkste resultaten samen.
Hoewel alle merken een beleid hebben om hun CO2-uitstoot te verminderen, laten weinig merken daadwerkelijk resultaten zien op dit gebied. De meesten blijven ook vasthouden aan geplande veroudering, waarbij een telefoon als een soort van wegwerpproduct wordt beschouwd.
Grote verschillen
Rank a Brand onderzocht de inspanningen van 20 elektronicamerken op vlak van klimaat, milieu en arbeidsomstandigheden. Uit het onderzoek blijkt dat de scores van de merken erg uiteenlopen: Fairphone neemt als nieuwkomer meteen de koppositie in met 22 van de 37 mogelijke punten en scoort daarmee een B-label (‘Goed op weg’). Sommige gevestigde namen zoals HTC en Huawei scoren bijzonder laag: een E-label. Elektronicagiganten Apple (15 punten) en Nokia (14 punten) doen het daarentegen redelijk en behalen een C-label.
Wat gaat goed?
Een opvallend positief resultaat uit het rapport is dat elk van de 20 merken een beleid heeft om de uitstoot van CO2 te verminderen. Ook hebben bijna alle merken (19) een gedragscode voor toeleveranciers die een garantie moet bieden op een veilige en hygiënische werkplaats zonder gedwongen arbeid, kinderarbeid of discriminatie. Meerdere merken zijn bovendien aangesloten bij initiatieven die trachten de handel in conflictmineralen tegen te gaan, zoals Solutions for Hope en het Conflict-Free Tin Initiative (CFTI). Zeventien merken werken samen met tenminste één van dergelijke initiatieven en zeven merken met ten minste vier. BlackBerry loopt hierbij op kop en werkt samen met vijf verschillende initiatieven.
Wat moet beter?
Hoewel alle merken een beleid hebben om hun CO2-uitstoot te verminderen, laten weinig merken daadwerkelijk resultaten zien op dit gebied. Minder dan de helft van de merken (9) publiceren data over de eigen CO2-uitstoot en laten een daling optekenen van minstens 10% in de afgelopen vijf jaar. Slechts vijf merken hebben een scherp doel gesteld om hun eigen CO2-uitstoot in de komende jaren te beperken. Verder hebben slechts drie merken (Nokia, HP en Lenovo) doelstellingen geformuleerd om CO2-uitstoot te verminderen in de meest vervuilende productiestromen, zoals fabricage, die zich typisch buiten de eigen bedrijfsvoering bevinden. Dit resultaat is teleurstellend gegeven de hoogdringendheid van CO2-limiterende maatregelen in de context van de klimaatopwarming. Apple geeft het goede voorbeeld door sterk in te zetten op groene energie.
Milieu-onvriendelijke elektronica-industrie
De meeste elektronicamerken scoren bijzonder slecht op vlak van milieuvriendelijkheid. Slechts twee merken (Fairphone en Samsung) gebruiken tenminste 10% gerecycled plastic in hun producten. Slechts drie merken (Fairphone,Toshiba en ASUS) zamelen tenminste 5% van de verkochte producten in voor recyclage. Belangrijk voor zowel consument als milieu is dat slechts twee merken (Fairphone en Lenovo) maatregelen treffen om de levensduur van hun producten te verlengen, bijvoorbeeld door reserve-onderdelen en eenvoudige reparatiehandleidingen aan te bieden. Dit soort van ingrepen kunnen de milieu-impact van een product drastisch reduceren. De meeste merken blijven vasthouden aan het concept van geplande veroudering (planned obsolescence) waarbij een telefoon als een soort van wegwerpproduct wordt beschouwd. Opmerkelijk is dat geen enkel merk standaard een garantie biedt van ten minste drie jaar.
Eerlijke mineralen en metalen
Bij de winning van grondstoffen voor elektronica komen allerlei problemen naar voor. Tropische eilanden worden vernield en kleinschalige mijnwerkers leven vaak onder de armoedegrens. Verder worden opbrengsten in sommige landen, zoals in Congo, gebruikt om burgeroorlogen te financieren. Inmiddels hebben de meeste merken een beleid om de aanschaf van zogenaamde conflictmineralen aan te pakken. Verschillende smelters in de productieketen zijn geïdentificeerd en een klein deel heeft inmiddels de ‘conflictvrije’ status. Ook mijnen worden meer en meer conflictvrij gemaakt. Ondanks het engagement van verschillende merken evolueert dit proces echter te traag. Alleen Fairphone en Apple kunnen aantonen aan dat ze conflictvrij tin gebruiken. Fairphone gebruikt verder ook eerlijk tantalum.
Arbeidsomstandigheden in fabrieken moeten beter
De arbeidsomstandigheden in de elektronicafabrieken is een harde noot die nog dient gekraakt te worden. Slechts twee merken (Fairphone en HP) rapporteren over de resultaten van hun beleid voor arbeidsomstandigheden en geven aan dat tenminste 95% van de toeleveranciers gecontroleerd wordt. Geen enkel merk toont echter aan dat de arbeidsomstandigheden een aanvaardbaar niveau bereiken. Apple zet een stap in de goede richting via een samenwerking met de Fair Labor Association, maar ook voor Apple blijkt er nog een lange weg te gaan. Behalve Fairphone gebruikt geen van de onderzochte merken een gedragscode waarin het recht op een leefbaar loon wordt erkend.
Conclusies
Uit de resultaten blijkt een duidelijke tendens naar duurzaamheid bij een deel van de elektronicamerken (Fairphone, maar ook Apple en Nokia, zij het in mindere mate). De meeste merken hebben echter nog een lange weg af te leggen. Verschillende grote merken, zoals HTC, Windows, LG, Asus, Nintendo, en Huawei, hebben zelfs een bijzonder slechte score behaald. Wie meer duurzame elektronica wil, kan zich laten horen via Rank a Brand: Por een merk!
