De Gezinsbond werkte een nieuw standpunt uit met beleidsvoorstellen voor een gezinsvriendelijke energie- en waterfactuur. De volgende principes staan daarbij centraal:
Een voorwaarde om energie als basisrecht te kunnen garanderen is verder door de overheid gefinancierd onderzoek naar wat een redelijke basishoeveelheid energie omvat om in de basisbehoeften van een huishouden te voldoen. Belangrijke vragen daarbij zijn: (1) wat zijn basisbehoeften? (2) hoeveel energie heb je daarvoor in totaal en per energievorm (water, gas, elektriciteit) nodig? Uit een eerste aanzet voor een dergelijk onderzoek dat we zelf deden, gaan we voor een eenpersoonshuishouden uit van een basisbehoefte aan energie van 7.350 kWh (huishoudelijk verbruik, sanitair warm water en verwarming) en aan water van 27,2 m3. Een vijfpersoons-huishouden heeft 15.352 kWh energie en 99,3 m3water nodig. Omdat behoeften doorheen de tijd veranderen moet dit onderzoek op regelmatige tijdstippen herhaald worden.
Wanneer energie en water een basisrecht zijn, dan moet de kostprijs van een billijke basishoeveelheid betaalbaar en stabiel zijn. Enkel op die manier kunnen gezinnen de kostprijs betrouwbaar begroten in hun gezinsbudget. De tarifering van de basishoeveelheid water en energie mag zich daarom onderscheiden van de tarifering van wat daarbovenop gebruikt wordt. Grote prijsschommelingen worden bovendien bij voorkeur opgevangen in het bijkomend tarief. Dit onderscheid in tarifering geldt zowel voor huishoudelijk elektriciteitsgebruik als voor verwarming, ongeacht de bron. Wie elektrisch verw armt heeft dus recht op een basishoeveelheid voor verwarming, naast een hoeveelheid voor huishoudelijk verbruik. Daarnaast moet onderzocht worden hoe dit principe kan ingevoerd worden voor andere brandstoffen.
De ganse keten van energieproductie tot energieverbruik in huishoudens moet op een voor mens en milieu veilige manier gebeuren. Drinkwater moet kwaliteitsvol zijn. De overheid moet de bevoorradingszekerheid voor de huishoudens garanderen zowel voor energie als voor water.
De Gezinsbond pleit voor het verhogen van de duurzame energieproductie en het verbeteren van de energie-efficiëntie. Dat levert zowel op de korte als de lange termijn winst op. De investeringen die daarvoor vereist zijn kunnen op een beperkte en transparante manier in de factuur van huishoudens verrekend worden, maar omgekeerd moeten de investeringen die gezinnen zelf doen voor verduurzaming van hun levensstijl, gestimuleerd worden. Ook dit moet zich in de uiteindelijke factuur manifesteren, zodat duurzaam gedrag bevorderd wordt. We pleiten ook voor een efficiënte ondersteuning van de verd ere introductie van hemelwatersystemen en een adequate sensibilisering met betrekking tot rationeel watergebruik in het algemeen.
