Geïnterviewde werknemers in India en Turkije verdienen een derde en in Cambodja minder dan de helft van het geschatte leefbaar loon. In Bulgarije bedraagt het loon nog geen 10% van wat nodig is voor werknemers en hun families om een waardig leven te hebben. “De lonen zijn zo laag dat we overuren moeten werken om onze basisbehoeften te dekken,” zei een werknemer bij een H&M “gold supplier” fabriek in India. Overuren in 3 van de 6 onderzochte fabrieken overschrijden vaak het wettelijke maximum. In Bulgarije moeten werknemers zelfs overwerken om het minimumloon te verdienen. Door de lage lonen, overdreven lange werkdagen en bijkomende huishoudelijke taken zijn kledingarbeid(st)ers ondervoed, oververmoeid en vallen ze geregeld flauw. Een derde van de Indische vrouwen en twee derde van de geïnterviewde werknemers in Cambodja vielen al flauw op het werk. Ook in Bulgarije is flauwvallen op het werk niet uitzonderlijk. De onderzoeksresultaten staan in het rapport “H&M: fair living wages were promised, poverty wages are the reality“.
Werknemers die kleren stikken bij H&M’s zogenaamde ‘beste’ leveranciers verdienen nog steeds een hongerloon. Dat blijkt uit een onderzoek van de internationale Schone Kleren Campagne
In 2013 oogstte H&M wereldwijd lof voor de belofte om een leefbaar loon te betalen aan 850.000 werknemers tegen 2018. Later herformuleerde het bedrijf die belofte tot een minder ambitieus plan. In plaats van alle arbeiders direct een leefbaar loon te betalen, zou H&M alleen zorgen voor 'mechanismen' die het mogelijk zouden maken dat ten minste 80% van de arbeiders in de toeleveringsketen een leefbaar loon krijgen. Het onderzoek van de internationale Schone Kleren Campagne laat zien dat het bedrijf – 2 maanden voor het verstrijken van de vijfde verjaardag – zeer ver verwijderd is van haar oorspronkelijke doelstelling.
H&M beloofde ook nationale overheden van productielanden aan te moedigen om de minimumlonen te verhogen. De regering van Bangladesh heeft zopas aangekondigd het minimumloon voor kledingarbeiders voor het eerst in 5 jaar te verhogen van 53 euro per maand naar 80 euro per maand. Dit is nog steeds ver onder elke schatting van wat een leefbaar loon zou moeten inhouden. Vakbonden eisen 160 euro per maand, een bedrag dat de levensduurte in Bangladesh beter reflecteert. Door de hoge inflatie (jaarlijks tussen de 7 en de 12%) daalde de koopkracht van de Bengaalse kledingarbeiders jaar na jaar. Ondanks herhaaldelijke oproepen aan H&M om publiekelijk steun uit te spreken voor de minimumlooneis van de vakbonden blijft H&M zwijgen.
De interviews met werknemers en bijkomend onderzoek werden uitgevoerd tussen maart en juni 2018 in het kader van de campagne “Turn Around, H&M”, een campagne gecoördineerd door de internationale Schone Kleren Campagne en actief ondersteund door het International Labor Rights Forum en WeMove.EU. De campagne werd gelanceerd in mei 2018, toen het duidelijk werd dat H&M zijn belofte dat alle “strategische leveranciers van H&M tegen eind 2018 een zodanige verloningsstructuur moeten hanteren dat zij een menswaardig loon uitbetalen. Dit geldt dan voor ongeveer 850.000 textielarbeiders.” In 2013, toen deze belofte gedaan werd, maakten zij 60% van de producten van H&M, geproduceerd bij ‘strategische en geprefereerde leveranciers’[1] aan wie H&M de status goud of platinum heeft toegekend. Dat was ook voor de selectie van de fabrieken voor dit onderzoek het criterium.
De “Turn Around, H&M!” campagne heeft een petitie op WeMove.EU die een leefbaar loon eist en eerlijke arbeidsvoorwaarden in de hele toeleveringsketen van H&M. De petitie heeft al 100.000 handtekeningen verzameld. Bekijk het volledige rapport via de website. Een samenvatting in het Nederlands is hier te vinden. H&M’s oorspronkelijke belofte en de manier waarop H&M probeert deze belofte af te zwakken zijn te vinden in het dossier “Lost and found: H&M’s living wage roadmap” beschikbaar op: https://turnaroundhm.org/dossier
De Schone Kleren Campagne is een coalitie van verschillende organisaties: Wereldsolidariteit, ABVV, ACV, FOS, BBTK, LBC-NVK, ACV-Metea, ABVV Algemene Centrale, Testaankoop en Netwerk Bewust Verbruiken. De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van het internationale netwerk Clean Clothes Campaign, met 20 coalities in Europa en Azië en meer dan 200 partners wereldwijd.
