Op Wielekes is een bibliotheek van kinderfietsen met basis in Gent. Sinds het begin (2014) wordt er samengewerkt met zelfstandige fietsenmakers. Op wielekes groeit en er worden binnenkort nieuwe locaties geopend. Al de fietsjes worden onderhouden en hersteld door twee Gentse fietsherstellers.
Wouter en Mattijs zetten beiden hard in op repareren. Wouter startte als fietsen(de)maker in 2012 met Velovelo Hij was één van de eerste fietsenmakers die met de fiets aan huis kwam: “Ik hou van het fietsen, werken op straat, een praatje slaan. Het contact met mensen is veel minder afstandelijk dan in een winkel en ik krijg overal koffie en koekjes!”.
Mattijs begon vijf jaar geleden aan de opleiding fietsenmaker aan het KISP: "Ik was toen al een paar jaar fulltime huisman en wist meteen dat ik hier professioneel mee aan de slag wou. Samen met Zlatan (mijn vennoot) kon ik toen een prachtige leegstaande fabriek huren, waar we naar hartelust konden uitproberen of dit echt ons ding was. In 2014 werd Up-Cycling geboren. Ondertussen zijn we bijna anderhalf jaar bezig op onze nieuwe locatie."
Vanwaar de interesse in het repareren?
Wouter: “Ik denk dat ik het van thuis uit heb meegekregen. Mijn vader is ingenieur en voor iets in de vuilbak vloog, werd het opengevezen, liefst hersteld of werden de bruikbare onderdelen gedemonteerd. Als kind leverde dat een schatkamer aan materiaal op. Ik bouwde boodschappenwagens om tot racemachines en knutselde prehistorische drones in elkaar. Mc Guyver was mijn held en dat is hij nog steeds."
Mattijs: “Repareren is iets waar ook ik altijd al veel voldoening uit gehaald heb. Als kind haalde ik al mijn speelgoed uit elkaar, om het daarna weer zo goed mogelijk in elkaar te puzzelen. Repareren heeft iets magisch en past bovendien helemaal bij mijn manier van denken, weg van verspilling en nutteloze consumptie.”
Repareren heeft iets magisch en past bovendien helemaal bij mijn manier van denken, weg van verspilling en nutteloze consumptie (Mattijs van Up-cycling)
Wat is er zo leuk aan het repareren van fietsen?
Mattijs: “Een fiets is heel eenvoudig qua techniek, maar toch kom je als fietsenmaker elke dag nog nieuwe dingen tegen. De fiets is in mijn ogen ook het perfecte vervoermiddel voor in de stad: weinig vervuilend, neemt niet te veel plaats in, is gezond en brengt mensen samen. Bovendien is een fiets voor veel mensen iets heel persoonlijks, en het doet nog steeds deugd als mensen je na een herstelling zeggen dat hun fiets weer als nieuw rijdt.”
Wouter beaamt: “Inderdaad, een fiets kan een bron van plezier zijn en soms van frustratie. Omdat het zo persoonlijk is, vertelt het vaak iets over de persoonlijkheid van de eigenaar. Een goede herstelling of aanpassing is dus ook pas goed als de eigenaar het goed vindt en dat geeft veel voldoening. Een fiets is zelden onherstelbaar. Ik ben vooral een hersteller en geen vervanger van onderdelen. Het is veel uitdagender om te herstellen en te onderzoeken wat er hapert. Als fietsende maker moet ik ook vooral herstellen omdat ik niet alles bij heb, maar dat houd je scherp. Het type fietsen is de laatste jaren sterk veranderd. Er rijden nu veel meer bakfietsen en elektrische fietsen rond wat de nood aan mobiele herstellers steeds groter maakt. Ik merk ook dat er steeds meer mensen afhankelijk geworden zijn van hun fiets als voornaamste transportmiddel."
Hebben jullie tips om een fiets langer te laten meegaan?
Wouter: Veel fietsen. Een fiets die stilstaat gaat kapot. Durf uitleg vragen aan je fietsenmaker: vraag hoe hard je jouw banden moet oppompen, welke olie je voor je ketting moet gebruiken, hoe je jouw remmen kan bijregelen,... Online zie je al lang het bos door de bomen niet meer. Spring ook eens binnen bij bijvoorbeeld de fietskeuken of bij een lokale fietsenmaker voor wat tips.
Mattijs vult aan: “Banden pomp je best 1 maal per maand op, dat scheelt heel veel qua slijtage en zorgt er ook voor dat je lekker licht fietst. Verder zou een fiets (zeker eentje met derailleur of buitenversnellingen) toch best één maal per jaar een onderhoud krijgen, zo vermijd je grote kosten als alles plots stuk begint te gaan. Vreemde geluiden of zaken die plots anders aanvoelen, laat je ook best zo snel mogelijk nakijken.”
Jullie steunen én sponsoren van in het begin Op Wielekes door de kinderfietsen te herstellen. Vanwaar de interesse?
Wouter: “Het is een eenvoudig maar geniaal concept en het vertrekt vanuit een concrete nood. Uit onderzoek blijkt dat slechts één kinderfiets op drie veilig genoeg is om op straat mee te rijden. Ik kan als fietsenmaker en vader van 3 kinderen moeilijk de andere kant op kijken en zeggen dat ik van niets weet. Vandaar dat ik ook bijna wekelijks op scholen kinderen leer hoe ze hun banden moeten herstellen, remmen bijregelen,... Op wielekes is een initiatief dat duurzaamheid combineert met het sensibiliserende zonder 'belerend' te zijn en dat maakt het zo zinvol.”
Mattijs “Inderdaad, als papa van 2 dochters die zelf fietsen, zie ik zelf ook hoe snel ze uit hun fietsjes groeien. Ik besef ook heel goed dat het budget dat ouders aan kinderfietsen willen of kunnen geven niet altijd voldoende is voor een kwalitatief fietsje. Ook tweedehands is het niet evident om de betere fietsjes van de rest te onderscheiden. Ik ben ervan overtuigd dat Op Wielekes dit probleem mee kan helpen oplossen.”
Op wielekes is een initiatief dat duurzaamheid combineert met het sensibiliserende zonder 'belerend' te zijn en dat maakt het zo zinvol (Wouter- Velovelo)
Wouter: “Ik denk dat in de toekomst ook bij fietsen het circulair denken zal doordringen. Ik las onlangs een artikel over een architect die wou betalen voor "licht" in zijn gebouw, maar de verantwoordelijkheid van de kosten, herstellingen,... bij de producent legde (nvdr. Architect Rau). Ik denk dat daar toekomst in zit. Mensen die betalen voor "fietsmobiliteit" en het is de producent van fietsen die eigenaar blijft en ervoor zorgt dat de fiets lang rijdt.
Heb je tips voor de fietser in 2017?
Mattijs: “Wees niet bang van de fietsenmaker! Wij zijn altijd bereid om eerlijk advies te geven over je huidige of toekomstige fiets”
Wouter: “Een fietser leeft 1.2 jaar langer, dus blijf fietsen, investeer in goede banden, goede regenkledij én zorg voor een reservefiets die je al dan niet deelt met buren…”
Meer info:
