Netwerk Bewust Verbruiken wordt De Transformisten. Samen met een community van Transformisten –bewuste burgers, duurzame burgerinitiatieven, onderzoekers, activisten, circulaire ondernemers– willen we een economie van genoeg vormgeven. Die garandeert een goed leven voor iedereen binnen de grenzen van mens en planeet. Ons gesprek start met de vraag 'Hoeveel is genoeg?'.
Een antwoord vanuit een ander perspectief, dat zochten we bij Hannes Van den Eeckhout. Bij De Transformisten kennen we Hannes oprichter en coördinator van Boeren & Buren (2015-2020) en als bestuurder van onze vzw. Daarvoor werkte hij in Perú rond markttoegang, organisatieversterking, participatieve garantiesystemen en voedselzekerheid met en voor familiale bio-landbouwers in het Andesgebergte. Momenteel woont en werkt hij in Oeganda. Voor Rikolto bereidt hij in de stad Gulu de opstart voor van een Food Smart City programma voor gezonde en duurzame voeding voor iedereen.
Als agroecologisch activist, sociaal ondernemer, project manager, voedselsysteem denker en doener in het Zuiden en bij ons, heeft Hannes een brede kijk op de globale uitdagingen om werk te maken van het voedsel & landbouwsysteem van morgen.
Dit is zijn antwoord:
Ons buikje rond eten. Heerlijk overvloedige barbeques met familie of vrienden, het glaasje (teveel?) nog eens vullen. Maar wacht… ook enorm veel voedseloverschotten weggooien terwijl anderen in dezelfde stad honger hebben. We produceren wereldwijd meer dan genoeg om de bevolking tweemaal te voeden en toch hebben de boeren die zorgen voor ons eten dikwijls zelf niet voldoende. Als het over voedsel gaat, hoeveel is dan ‘genoeg’?
Bio-diversiteit, verscheidenheid aan teelten, diertjes op het veld en natuurlijke jagers die zorgen voor evenwicht. Een gezond bodemleven. Meer bio. Meer beschermengelen van lokale zaden en collectieve zadenbanken. Iets meer samen werken met Pacha Mama, in plaats van haar te willen controleren, of tegen moeder natuur in te gaan met chemische inputs allerlei. Meer middelen voor agro-ecologisch onderzoek. Verder bouwen op moderne wetenschap én traditionele kennis, vertrekkend vanuit de kracht van de boer(inn)en. Zonder hun opgelegde economische afhankelijkheid als verdienmodel.
Meer kansen voor jongeren en meer zeggenschap voor vrouwen. Meer Landgenoten en nieuwe Landwijzer boeren die de weg tonen in deze broodnodige transformatie. Iets meer connectie met ons lichaam, met de brandstof die we er zorgvuldig voor uitkiezen. Meer transparantie en eerlijke marges, een faire (her)verdeling van waarde tussen de verschillende schakels in de waardeketen. Van boer tot bord. Weten wat we eten, waar het vandaan komt en wie het produceert. Die persoon in de ogen kunnen kijken, vertrouwen en toelachen. Iets meer dankbaarheid voor die gezonde hap zonne-energie en smaak-explosie in onze mond, dankzij hun nobele werk op het veld.
Iets minder gelobby van de agro-industrie en voedsel multinationals, verdedigers van het status quo. Minder eten weg gooien, minder plastiek verpakkingen. Minder vervuiling van onze oceanen, de noodrem op overbevissing. Meer grondgebonden, minder industriële veeteelt. Minder uitbuiting. Minder ongelijkheid. Minder mensen die met honger naar bed gaan, niet wetend of ze morgen iets op de plank zullen krijgen.
Iets minder eenheidsworst, geen smakloze pesticide-tomaten maar vitamine-bommen. Minder temperatuurstijgingen en klimaatgrillen, door CO2-opslag en klimaatslim boeren. Minder erosie en minder prijsschokken. Minder dumpingprijzen. Iets minder landroof hier en daar, minder ontbossing, minder ondernemers die veel geld en macht concentreren ten koste van de arme bevolking in het achterland.
Wat voeding & landbouw betreft, moeten we gaan voor net genoeg. Niet te veel, niet te weinig. Voldoende eten. Voor iedereen. De ingrediënten? Systeemdenkers en handen-vuilmakers. Eten volgens de seizoenen, iets minder dierlijke eiwitten. Tevredenheid met al het lekkers dat onze direct omgeving te bieden heeft. Meer pastinaak, minder asperges uit de Peruaanse woestijn. Af en toe een avocado, omdat het zo lekker is! Maar toch geen ingevlogen snijbloemen uit Oeganda of boontjes uit Kenya?! Wel champignonnen kweken op koffiegruis en bier maken met broodresten.
Ik bouw mee aan het voedselsysteem van morgen. De transformatie is al bezig. De toekomst is nu. Ben jij ook een mogelijkmaker? Schuif dan mee aan! Minder praters, meer bewuste eters, meer Trappisten… euh, ik bedoel: Transformisten.
Hannes Van den Eeckhout
