Het Grote Repareeronderzoek. Repair Café organisator en hersteller Herwig aan het woord

We praten met Herwig, de oprichter-organisator van Repair Café Steenokkerzeel.
Hoe ben je op het idee gekomen om een Repair Café op te richten?

Ik ben er toevallig in gerold. Ik ben vrij handig. Van jongsaf aan herstel ik praktisch alles. Ik ben electronicus van opleiding dus ik máák ook veel zelf. Ik werd aangesproken door de coördinator van Repair Café Kortenberg, die ik ken van andere activiteiten. Of ik zin had om mee te werken aan het Repair Café? Ik wist toen nog niet wat dat was, maar het leek me wel leuk. Ik heb daar 2,5 jaar meegedraaid en toen dacht ik: ik ga dat hier in Steenokkerzeel ook oprichten. Ik ben vrij actief in de gemeente, bijvoorbeeld in de Milieuraad. Daar vond ik direct 6 mensen die wilden meedoen.

En waarom doe je het graag?

Mijn bedoeling is niet alleen de CO2-uitstoot verminderen maar ook om een vereniging te creëren waar mensen zich goed voelen. Dat mensen iets kunnen doen voor anderen en voor de maatschappij. Repair Cafés vullen een gat op, ze komen tegemoet aan de grote vraag naar herstellingen waar de commerciële sector vandaag onvoldoende antwoord op biedt. De waardering die je daar als vrijwillige hersteller voor krijgt, is ongelooflijk. De bezoekers van Repair Cafés zijn enorm dankbaar en daar word je zelf ook gelukkig van.

De dankbaarheid die je krijgt van de bezoeker bij een herstelling is hartverwarmend

Een bezoeker is tot 5 keer teruggekomen met hetzelfde toestel. Dat was een radio-cdspeler waar je 5 schijfjes boven elkaar in kunt plaatsen om ze een voor een af te spelen. Maar het systeem werkte niet meer en we vonden er als herstellers geen informatie over. Die man wilde dat toestel absoluut laten herstellen want hij had daar een emotionele band mee: hij had dat ooit van zijn overleden echtgenote gekregen. Hij kon bij geen enkele andere herstelservice terecht.

Na de 2de keer hebben we gezien dat er verschillende problemen waren. Toen heb ik dat toestel meegenomen naar huis en er urenlang aan gesleuteld, tot het opnieuw werkte. Je kunt niet geloven hoe gelukkig die man was... Voor die verhalen doen we het.

Het grootste stuk dat we hier ooit binnen kregen, was een mobilhome. Vakantiegangers op weg naar Nederland kwamen hier toevallig voorbij gereden en de ijskast werkte niet meer...

Wat zijn je tips voor andere Repair Cafés, goede praktijken die je kunt delen?

• Wij halen onze wisselstukken van het recyclagepark: we hebben daar een goede samenwerking mee. 
• Om meer en andere mensen te bereiken, sluiten we ons één keer per jaar aan bij het geefplein van lokale vereniging KWB. 
• Wij geven ook cursussen elektriciteit en elektronica, in samenwerking met de kennisbeurs van de gemeente. Langs die weg bereiken we een nieuw publiek. Ondertussen zijn enkele cursisten goede herstellers geworden bij het Repair Café.
• De intercommunale voor afvalverwerking (Interza) plaatst de data van onze Repair Cafés vanaf dit jaar op hun afvalkalender. Zo tonen de betrokken gemeenten dat ze oog hebben voor afvalpreventie en dat ze onze initiatieven steunen.
• Wij hebben een intensieve samenwerking met een ander Repair Café, het team van Kortenberg: zo vergroten we de kritische massa van medewerkers, kennis, ervaring, wisselstukken. Als organisator ben ik meestal aanwezig maar als het eens niet lukt door bijvoorbeeld een familiebijeenkomst, dan staat de organisator van het andere Repair Café klaar om er te zijn en omgekeerd. Dat is belangrijk voor de continuïteit van de bijeenkomsten.

Hoe zie jij de toekomst van het repareren en de Repair Cafés?

• Hoe meer succes Repair Cafés hebben, hoe meer mensen bewust worden en zullen zeggen: ‘zo kan het niet verder’. Dat is een beweging die van onderuit groeit vanuit verschillende initiatieven. Ook de geefpleinen horen daarbij.
• Ik zou graag een databank van professionele herstellers hebben waarin ik kan opzoeken naar welke specialist in de regio ik mensen kan doorverwijzen die gespecialiseerde herstellingen nodig hebben. Zo kunnen we hen beter en sneller helpen.
• We zouden iets moeten doen om nog meer Repair Cafés uit de grond te stampen. Het is moeilijk om vrijwilligers te vinden die kunnen helpen organiseren. Er zijn veel goede technici die willen helpen met de herstellingen, maar die organiseren niet graag. Verder hebben we handige vrijwilligers nodig die toestellen kunnen openen en weer sluiten, terwijl 1 à 2 ervaren herstellers rondgaan om snel te onderzoeken wat er defect is. Zo kunnen we de competenties van iedereen maximaal inzetten.

Welke oplossingen verwacht jij van de producenten en de overheid?

• Wisselstukken zouden universeel moeten zijn en zeker 10 à 15 jaar beschikbaar moeten zijn.
• Producenten zouden goede technische schema’s die het toelaten op componentniveau te herstellen (ook van het voedingsgedeelte) openbaar moeten maken én beschrijven hoe hun toestellen geopend kunnen worden. Want het is al zo ver gekomen dat wij ons eigen gereedschap maken om een toestel open te krijgen!
• De overheid zou meer transparante informatie kunnen verschaffen over het effect van onze wegwerpcultuur. Waarom zouden we de milieukosten niet in euro’s omzetten? Heel wat mensen kun je vooral motiveren via hun portemonnee.

Het Grote Repareeronderzoek is de roepnaam van 'Repairable', dat is een project van Netwerk Bewust Verbruiken in samenwerking met Vlaanderen Circulair - lees hier meer!

Foto's: Repair Café Steenokkerzeel / Tekening: Inge Bogaerts