We ontmoeten Mariël, een gedreven vrouw die werkt als hersteller en ook in haar vrije tijd bezig is met herstellen in Repair Café Zutendaal.
Ik ben begonnen met repareren in 1995. Ik ging toen solliciteren bij Euro Twice in Genk, waar ze een administratief bediende zochten. Daar hoorde een rondleiding bij. Ik zag hoe ze kopieerapparaten reviseerden. Het maakte indruk op mij dat afgeschreven kopieerapparaten daar volledig uit elkaar werden gehaald, onderdelen die gebruikssporen vertonen werden vervangen door nieuwe, daarna konden die toestellen opnieuw naar klanten. Toen de werkgever me na de rondleiding vroeg wat ik ervan vond, antwoordde ik eerlijk dat ik eigenlijk meer interesse had in een job op de werkvloer dan als bediende. Ik mocht starten en kreeg er een praktijkopleiding.
Enkele jaren later mochten we bij Euro Twice ook kleine huishoudtoestellen van Philips herstellen. In 2006 ben ik bij Servilux gestart waar ik ook weer allerlei toestellen herstelde.
Het is voor mij gewoon belangrijk het gevoel te hebben dat, doordat ik toestellen herstel, er minder wordt weggegooid. Vandaar ook dat ik een Repair Café heb opgericht.
De grootste hindernis is dat je sommige toestellen zo moeilijk open krijgt. Er is maar weinig informatie ter beschikking over hoe de toestellen gedemonteerd kunnen worden. De fabrikanten delen dat niet graag. Soms zitten schroeven verborgen, heb je een speciale schroevendraaier nodig of zijn covers aan elkaar gesmolten.
Vooral kleine huishoudtoestellen zoals koffieapparaten van het type Senseo of Dolce Gusto of strijkijzers. De eerste serie van die toestellen vertoont vaak nog een ontwerpfout. In latere series zijn defecten soms te wijten aan aanpassingen bedoeld om de productiekost te drukken. In de eerste Senseo’s, bijvoorbeeld, zat een veel betere boiler dan in de Senseo’s van tegenwoordig.
Met mijn kleinere handen kan ik makkelijker in een toestel dan mijn mannelijke collega’s
Ik weet ook niet hoe dat komt. Bij Servilux bijvoorbeeld krijgen vrouwen alle kansen. Bij veel vrouwen leeft vast de gedachte dat ze dat niet kunnen. Zelf heb ik geen technische vakken gehad op school, toch was dat geen struikelblok. Als vrouw heb ik zelfs een voordeel: doordat mijn handen kleiner zijn, kan ik makkelijker in een toestel dan mijn mannelijke collega’s.
Het is wel altijd grappig om in het Repair Café het gezicht van mensen te zien wanneer ik hun toestel ga herstellen. Dat ik hen verwelkom en hun toestel inschrijf, vinden ze heel normaal. Wanneer ik zelf hun toestel ga herstellen, krijg ik toch vaak de vraag of ik dat wel kan. Ze vinden het wel allemaal heel knap van mij. Toch vreemd dat ze dat van een man niet knap vinden ...
De klant die een defect toestel binnenbrengt een nieuw toestel meegeven, komt de producent tegenwoordig goedkoper uit dan een technicus te betalen om een herstelling te doen. En geld is voor hen het enige dat telt. Ook mijn werkgever heeft het steeds moeilijker om een billijke herstelprijs te krijgen van de fabrikanten. Als fabrikanten enkel winst voorop stellen, moet hun bijdrage voor het verzamelen en recycleren van afgedankte toestellen misschien fiks omhoog? Want hun beleid zorgt ervoor dat er te veel bruikbare toestellen in het recyclagepark belanden.
Ik zie gelukkig ook positieve trends. Sommige merken of winkels richten een webshop op voor gereviseerde (of “refurbished”) toestellen.
Sommige fabrikanten geven de garantie dat er bijvoorbeeld 5 jaar lang wisselstukken voorradig zijn. Daar kan de consument naar vragen.
Het is ook belangrijk dat consumenten goed weten waarvoor een toestel dient, hoe het werkt. Soms hoor ik de klacht dat het afvalbakje van een stofzuiger zonder zak te vaak leeggemaakt moet worden. Zulke klachten kun je vermijden door wat meer onderzoek te doen voor de aankoop.
Als ik mag dromen, dan is er geen afvalberg
Ik denk dat het een goed idee zou zijn om in elke kringloopwinkel mensen op te leiden tot Repair Café-herstellers.
Wij in Zutendaal houden ons Repair Café in een tweedehandswinkeltje, de Besmer Bazaar, dat we zelf hebben opgestart. De Besmer Bazaar verzamelt kapotte elektrische toestellen die op het volgende Repair Café nagekeken en hersteld worden en zet die vervolgens in de etalage. Elk toestel heeft binnen de 2 weken een nieuwe eigenaar. Er is een grote vraag naar tweedehands toestellen.
Ik denk dat we ook meer moeten nadenken over hoe we apparaten kunnen delen. Uiteraard moeten deelsystemen een goede opvolging doen van toestellen die beschadigd terugkomen. Dat is misschien moeilijk, maar niet onmogelijk.
Als ik mag dromen, dan is er geen afvalberg. Alles wordt hergebruikt en gedeeld. Iedereen denkt na over wat hij/zij echt nodig heeft. Zo dragen we samen zorg voor een groenere omgeving.
Het Grote Repareeronderzoek is de roepnaam van 'Repairable', dat is een project van Netwerk Bewust Verbruiken in samenwerking met Vlaanderen Circulair - lees hier meer!
Foto's: Mariël Lormans en Repair Café Zutendaal / Tekening: Inge Bogaerts
