Vroeger had iedere gemeente een electrozaak. Je kocht er een koffiezet, een wasmachine, een tv, radio, videorecorder… Die tijd is voorbij. Grote baanwinkels en webwinkels hebben heel wat lokale handelaars weggeconcurreerd met hun ruime keuze en lage prijzen. Je knikt of klikt en dubbelklikt. Even later wordt je nieuwe aankoop aan huis geleverd. Toestel kapot? Binnen de garantietermijn kun je het terugsturen, meestal krijg je een gloednieuw toestel in de plaats. Geldt de garantie niet voor het defect of is de garantietermijn verstreken? Dan doen die winkels je graag geloven dat je best een nieuw toestel in huis haalt.
Ken je dit Simplify Life gebod nog? ‘Als je lokaal koopt, doet iemand een vreugdedansje’. Dat geldt niet alleen voor voeding, maar ook voor de spullen die we in huis halen. Wanneer je een toestel kunt kopen bij een vertrouwde lokale elektrohandelaar, haal je er zelf vast ook meer uit.
Lokale verkopers
Grote winkelketens
Wij spraken met de eigenaar van een overgebleven kleine electrozaak, die zelf nog herstellingen doet: Eddy. Hij is een man met een hart voor zijn vak en kennis van materialen.
“De mensen die onze zaak al jaren kennen, blijven komen. Ik bied een service die een online verkoper of grote baanwinkel niet kan bieden. Ik repareer toestellen aan huis, ook ‘s avonds en in het weekend. Dat doe ik voor een normale prijs.”
Eddy krijgt het steeds moeilijker. Als hij met pensioen gaat, zal zijn familiebedrijf ophouden te bestaan.
“Fabrikanten van toestellen geven tegenwoordig nauwelijks nog informatie mee over de oorzaken van een defect. Ze geven onnozele adviezen zoals: is de netspanning oké, zit de stekker in… Er zijn nog weinig fabrikanten die een goede herstelservice bieden. De contacten met die herstelservice verlopen ook heel onpersoonlijk. Je weet nooit wie bij een volgend contact je contactpersoon zal zijn.”
“De wisselstukken zijn steeds moeilijker te vinden, het gereedschap is soms niet voorhanden. Er zijn ook te weinig opleidingen voor herstellers.”
Er is te weinig kennis over materialen en repareren
Jasmin had een defect aan haar 9 jaar oude wasmachine van AEG. De machine kon niet hersteld worden. De lokale zelfstandige hersteller had niet het juiste gereedschap om de machine te openen (1u werk à 45 euro). De hersteller via de producent AEG bekeek het toestel vluchtig, had het gevraagde vervangstuk niet bij zich en beweerde dat het toestel niet te herstellen was (10’ werk, verplaatsingskost 88 euro). “Waarom gebruikte de producent geen courante materialen om het toestel te assembleren? En waarom deed de producent niet meer moeite om de machine te herstellen?” AEG is een klant kwijt.
Deelnemer Linda noteert: “Er is te weinig kennis over materialen en repareren. Verkopers reageren dikwijls zeer fatalistisch wanneer je hen aanspreekt over een defect toestel: waar kom jij nog mee af, dat is een oud toestel, daar ken ik niets van, koop gewoon een nieuw exemplaar… Ook wanneer je een duur nieuw toestel aankoopt, een computer van 1.000 euro bijvoorbeeld, gaan verkopers uit van een beperkte levensduur van 4 jaar. Ze verklaren je gek als je geen interesse hebt in de nieuwste snufjes maar enkel op zoek bent naar een goed, degelijk werkend toestel dat lang meegaat.”
Netwerk Bewust Verbruiken en Repair&Share scharen zich achter de Europese Right to Repair campagne die producenten op hun verantwoordelijkheid wijst, naar de gebruikers maar ook naar zelfstandigen die zelf herstellingen uitvoeren. We vormen ook een allinatie van lokale spelers om in eigen land een Recht op Repareren campagne op de sporen te zetten. Onze Recht op Repareren campagne zal onder meer focussen op het aanscherpen van kennis van materialen en repareren. Daarover meer in het voorjaar van 2020!
Het Grote Repareeronderzoek is de roepnaam van 'Repairable', dat is een project van Netwerk Bewust Verbruiken met ondersteuning van Vlaanderen Circulair - lees hier meer!
Tekening 'Als je lokaal koopt...' door Le Coeur a Marée Basse / Tekeningen Het Grote Repareeronderzoek: Inge Bogaerts
