"Toen ik 10 jaar geleden begon te werken op Netwerk Bewust Verbruiken, was dat met een doel. Net afgestudeerd als bioloog, had ik 2 jaar lang in natuurgebieden rondgelopen en daarover rapporten geschreven. Toen dacht ik nog dat dit mijn droomjob was: van veld naar papier, van papier naar schuif en misschien - ooit - wie zou het zeggen, weer van papier naar veld.
Maar ik heb weinig geduld. Ik wou iets doen en liefst meteen. Ik wou iets doen wat er toe deed. Actief, concreet, direct.
Ik begon een bioboerderij. Teelde sla, aardbeien en wortels en zocht halftijds een nuttige manier om ook wat centen te verdienen, want van wortels alleen kan een mens niet leven. Die job werd Netwerk Bewust Verbruiken. Ze haalde me in, ze vormde mij en ik vormde haar. De job en ik, goede vrienden. Bioboerin ben ik niet langer, maar de wortels groeien nog steeds verder in Waaslandse grond en zijn nu in handen van boeren met meer geduld.
Ik wou iets doen.
Toen ik 15 was wou ik ook al iets doen. Ik verkocht kringlooppapier op school en dacht zo nog het amazonewoud te kunnen redden, we ijverden voor bio appelsap in plaats van cola in de schoolautomaten.
Ik wou iets doen. En met mij zijn er velen. Burgers, mensen, ouders, kinderen,… die het heft in eigen handen nemen. Die in straten, wijken, buurten,... op zoek gaan naar haalbare toekomstgerichte oplossingen voor de uitdagingen waar we als samenleving voor staan. Wat ze gemeen hebben: een grote creativiteit, een flink ‘doe het zelf-gehalte’, een sterke gedrevenheid en onafhankelijkheid. Ze dragen op microniveau oplossingen aan voor wereldproblemen.
De crissisen die op ons afkomen zijn niet min en ze volgen elkaar in sneltempo op.
Wereldwijd zien we broedplekken van hoop en verandering, van roze mutsen, over collectieve moestuinen, van women-strikes over Repair Cafés, van weggeefpleinen over soepkeukens, van burgerinitiatieven die verbinden tot cafés die cola boycotten. En elke dag komen meer mensen, wereldwijd op voor een rechtvaardige, sociale, warme en duurzame samenleving. We zijn met velen.
Het is beter je te verliezen in je passie dan je passie te verliezen.
Ja, Ik geloof in de kracht van klein lokaal verzet. Ik zet me in mijn buurt in Gent in in projecten waarvan ik geloof dat we samen de toekomst kunnen maken. Ik geloof in een warme en solidaire buurt als tegengif voor de vervreemding waar we in lijken te leven.
In Gent stampten we enkele jaren geleden met een paar gelijke zielen 'Ledeberg doe het zelf' uit de grond. Ledeberg, een typische wijk in de 19de eeuwse gordel met weinig groen, veel mensen en kleine huizen.
3 jaar geleden waren we een actiegroep die een duidelijke eis hadden naar het stadsbestuur: een leegstaande handelszaak aankopen en een groene ontmoetingsplek van maken. Met veel goesting en enthousiasme gingen we aan de slag. Twee jaar later werden we een experimenteerplek en hield ik wekelijks een koffiehuis open op mijn vrije dag. Momenteel zoeken we samen naar een co-creatieve invulling. Makkelijk is dat niet altijd. Erin slagen, doen we met kleine beetjes en grote twijfels. Kritisch zijn we voor de anderen, voor de stad en voor onszelf.
Maar zoals een vlinderslag in Brazilië invloed kan hebben op het weer in Europa. Zo kan jouw aanwezigheid, jouw doen, iets in werking zetten, ook al heb je geen benul welke impact.
Hoe doe je dat, krijg ik vaak als vraag. Hoe combineer je werk, gezin en engagement. Hoe hou je het vol om steeds opnieuw in iets te geloven en aan iets te werken? Eerst en vooral ben ik chronisch optimist, een vermoeiende maar absoluut niet gevaarlijke afwijking. Ik blijf steeds opnieuw geloven in haalbaarheid en geloof echt dat het zin heeft gesprekken aan te gaan.
Twee: de 38 uren-werkweek is achterhaald. Ik werk niet fulltime en heb de luxe van genoeg. Ik woon in Ledeberg en heb geen plannen om te verhuizen naar een groter huis buiten de stad. Ik deel mijn huis en zelfs onze kleine stadstuin met de buren. Maar ik wil wonen in een leefbare stad. In een stad en een wijk waar mensen elkaar aankijken, waar ze een plek hebben om elkaar te ontmoeten, waar de markt zondag iedereen samenbrengt. Ik wil wonen in een wijk die kiest voor groene ruimte die niet commercieel is, waar je kan zijn, waar je stilte en rust kan ervaren. Ik besef ook dat ik die keuze kan maken. Daarom ook dat de strijd voor een arbeidsduurverkorting ook de mijne is, zodat het een recht is en niemand de keuze moet maken.
Maar hoe doe je dat, vragen ze me opnieuw. Hoe slaag je erin om die eerste stap te zetten, mensen te verbinden, hoe start je zoiets op, hoe organiseer je je?
Weet je; ik denk soms, één iemand met een goed idee waar mogelijks geld mee te verdienen valt, wordt langs alle kanten aangemoedigd. Ondernemersloketten, start-ups, opstartsubsidies, gratis begeleiding,…
Maar hoe doe je dat als je met een groep burgers jouw wijk, stad, leven socialer en duurzamer wil maken, zomaar onbezoldigd, met geen vooruitzichten op winst maar met veel engagement en met gegarandeerde impact. Sommige steden staan klaar met burgerbudgetten, wijkprojecten,… Ik zie hier een rol voor het middenveld, ook voor Netwerk Bewust Verbruiken. Middenveld en overheid zouden hier deze initiatieven volop moeten faciliteren en ontzorgen terwijl ze hun eigenheid behouden. Hou ze niet klein en sympathiek maar sta klaar met advies, hulp en logistieke ondersteuning. Mensen maken de wereld. Zoals de Amerikaanse Antropologe Margareth Mead zei: "Twijfel er nooit aan dat een kleine groep van bewogen en betrokken burgers de wereld kan veranderen. Sterker nog, het is het enige dat die wereld ooit veranderd heeft."
Zoals vele goede dingen, begon veel van mijn engagement in een veilige en warme omgeving. Een plek waar je onderuit mag gaan en waar de sfeer vrolijk is. De boerderij startte ik na een avond op café, 'Ledeberg doe het zelf' ontstond na een avond met vriendinnen en een goede fles wijn.
Ik ben ervan overtuigd dat hier in de zaal heel wat mensen zitten die op een idee broeden. Hier zitten mensen in de zaal die iets willen doen. Wat houd je tegen? Ik heb hier één fles wijn mee. Ik schenk ze aan jullie. Omring je met enkele gelijkgestemden, breng een avond samen door, schuw de moeilijke vragen niet en spring. Welk initiatief je ook uitdraagt, wees kritisch voor jezelf, beweeg en zoek van in het begin aansluiting bij andere groepen, bij andere minder evidente partners. Laat hen mee creëeren. Jongeren, ouderen, gebruikers en bezoekers, ga het gesprek aan.
Ik zie rond mij veel passie, passie om zich in te zetten, voor een vak, voor vakmanschap, voor een buurt, voor de medemens, voor de wereld. En onderschat nooit de kracht van een gepassioneerde iemand.
Ik zie en hoor ook veel verontwaardiging. De urgente nood om NU te handelen, de frustratie rond politieke spelletjes, rond de verlamming, het eindeloos wikken en wegen rond het wij-zij-denken.
Mix passie en verontwaardiging en je krijgt een hemelse cocktail, een vuurwerk voor verzet, een katalysator voor verandering. Het is genoeg, de tijd is NU.
Ik pleit voor van alles minder. Voor vereenvoudiging. Maar van dit mag meer zijn. De keuzes mogen radicaler, de verbindingen mogen duidelijker. Het is beter je te verliezen in je passie dan je passie te verliezen.
Ik wil iets doen,
Voor de vele generaties voor mij die streden voor een betere en rechtvaardige wereld. Voor de vele strijd die nog zal komen. Ik wil tonen dat ik niet akkoord ben maar ik wil ook handen uitsteken. Ik wil niet langer ik zeggen, ik wil wij zeggen.
Wij willen iets doen.
Remco Campert zegt:
"Verzet begint niet met grote woorden
Verzet begint niet met grote woorden
maar met kleine daden
…
jezelf een vraag stellen
daarmee begint verzet
en dan die vraag aan een ander stellen"
