10 jaar na Rana Plaza, de grootste ramp in de textielindustrie

Welke ramp herdenken we op maandag 24 april 2023?

• De instorting van het Rana Plaza fabriekscomplex in Bangladesh, 8 verdiepingen hoog 
• Er vielen 1.138 doden en meer dan 2.000 gewonden
• De dodelijkste ramp in de textielindustrie
• Arbeiders werden gedwongen om te komen werken, al waren de dag ervoor scheuren gemeld
• De textielarbeiders naaiden er kleding voor merken en labels over de hele wereld, aan een hongerloon, met onhaalbare productiedoelstellingen

Hoe is die ramp kunnen gebeuren?

• In de mode- en textielindustrie is de concurrentie bikkelhard 
• Productiekosten moeten steeds lager, een race to the bottom op de rug van arbeidskrachten
• Geen structurele investeringen in de veiligheid van de gebouwen van leveranciers
• Ondoorzichtige toeleveringsketens: gefragmenteerd, te veel onderaannemers
• Een economie die (zoals in vele andere landen) afhankelijk is van de fast fashion industrie
• Controle- en inspectieprocedures die leunen op de zelfregulering van modebedrijven (vb. via gedragscodes, sociale audits)
• Gebrek aan bindende regelgeving

Welke vooruitgang is er geboekt in Bangladesh, welk werk wacht ons nog?

Compensatie van de slachtoffers

De slachtoffers van de Rana Plaza ramp zijn gecompenseerd voor gederfde inkomsten en medische kosten, maar

• dat gebeurde pas na twee jaar campagne voeren en lobbyen
• zonder verplichting, louter vanuit de bereidheid van bedrijven om bij te dragen aan de schadeloosstelling
• op basis van extreem lage inkomens
• zonder compensatie voor pijn en lijden

Baanbrekend akkoord

Na de ramp, op 15 mei 2013, werd het Bangladesh Akkoord voor brandbeveiliging en veiligheid van gebouwen afgesloten. Op 31 augustus 2021 werd het akkoord opgevolgd door het Internationaal Akkoord, een juridisch bindende overeenkomst over gezondheid en veiligheid in de kleding- en textielsector tussen vakbonden en modemerken en -ketens. Het Bangladesh Akkoord en z’n opvolger hebben de kledingindustrie grondig veranderd en talloze levens gered. Daarmee is het akkoord een geloofwaardig en doeltreffend instrument voor de uitvoering van de zorgplicht (“due diligence”). Het akkoord 

• dekt +1500 fabrieken en +2 miljoen werknemers
• maakt vertegenwoordiging van vakbonden mogelijk
• zorgt voor transparantie en een onafhankelijk inspectieorgaan
• installeerde een klachtenprocedure
• heeft 190 ondertekenende bedrijven in Bangladesh
• is onlangs uitgebreid tot Pakistan met 40 ondertekenaars

Toch is er nog werk:

• Campagne- en lobbywerk blijft nodig met het oog op ondertekening van merken; enkele grote textielmerken en modeketens ontbreken nog in de lijst vb. Ikea, Decathlon, Amazon, Levi's
• Het is wenselijk om het akkoord verder uit te breiden in reikwijdte, geografisch …

Daarom voeren we actie. Jij kunt meedoen!

Modemerken pushen

• Laten we zoveel mogelijk merken en handelaars die orders plaatsen in Bangladesh en Pakistan bewegen tot het ondertekenen van het Internationaal Akkoord. Wist je dat grote merken als Levi’s, Ikea en Amazon het akkoord nog altijd niet hebben onderschreven?
• Onderteken deze internationale petitie: Levi’s, IKEA, Amazon: protect workers!

Europese beleidsmakers aanspreken over zorgplicht (of ‘due diligence’)

• Er moet ambitieuze wetgeving komen om rampen als Rana Plaza te voorkomen. Merken en handelaars moeten garanderen dat hun producten onder eerlijke omstandigheden zijn geproduceerd, met respect voor mens, milieu en waardig werk, in de modesector en alle andere sectoren! 
• Het Europees Parlement stemt eind mei over een Europese richtlijn. De ontwerp richtlijn is te zwak om het respect voor mensenrechten, sociale- en milieurechten in internationale waardeketens te kunnen garanderen. De Commissie Juridische Zaken van het Europees Parlement neemt op 25 april een standpunt in, de plenaire stemming gebeurt eind mei. De vele organisaties die zich schaarden achter de campagne #MadeWithRespect, waaronder Schone Kleren Campagne en De Transformisten, laten zich nu horen met ‘Vote of the Year’, een e-mailactie naar Europarlementsleden.
• Doe jij ook mee met de 11.11.11-CNCD-campagne ‘Vote of the Year’?

Samen de straat op

• Op maandag 24 april 2023 herdenken we de Rana Plaza ramp met een opvallende actie op het Muntplein in Brussel. Wie mee actie kan voeren om 11u30, is van harte welkom! 
• De actie is een organisatie van AchACT en Schone Kleren Campagne.

De Schone Kleren Campagne is een coalitie van vakbonden, ngo's en consumentenorganisaties: WSM, ABVV, ACV, FOS, ACV Puls, BBTK, ACV Metea, ABVV Algemene Centrale, Test Aankoop en De Transformisten. De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van het internationale Schone Kleren Campagne-netwerk, dat 17 coalities telt in Europa en meer dan 200 partners wereldwijd. De Schone Kleren Campagne werkt nauw samen met haar Franstalige tegenhanger AchACT.