Als je hoort dat de gemiddelde schroefmachine in haar hele leven maar 13 minuten effectief werkt, dan bedenk je meteen: het is te gek dat elk huishouden waar een klus is, zo’n machine in huis zou halen. Als elke gemeente of buurt nu eens een bibliotheek zou hebben met werkgereedschap…
In 2015 startten vrijwilligers in Brussel aan de eerste Belgische gereedschap bibliotheek: Tournevie. Voor een prikje kan je er gereedschap huren. Tournevie kon al veel mensen inspireren om een nieuwe gereedschapsbibliotheek op te richten. Hier vind je een overzicht voor Vlaanderen & Brussel.
In 2017 ontstond vzw Deelbaar Mechelen, een initiatief van enkele Mechelaars die toekomst zagen in de deeleconomie. Die vzw startte met een gereedschapsbibliotheek: de Klusbib. Die viert deze week haar 5de verjaardag. De Transformisten belde met Bernard Butaye, mede-oprichter en nog steeds een actieve vrijwilliger bij de Klusbib.
Bernard Butaye: "Samen met andere Mechelaars die zorg willen dragen voor het milieu en het klimaat, woonde ik een brainstormvergadering bij in de Kringwinkel. We bekeken de materiaalstromen van de Kringwinkel en we stelden vast dat spullen zoals werkgereedschap en speelgoed onderbenut zijn. Het is zonde van het geld (én het milieu) dat mensen die spullen in huis halen, nauwelijks gebruiken en dan naar de Kringloopwinkel brengen. Een ander idee dat daar op tafel kwam, was om laptops van particulieren die binnenkwamen bij de Kringwinkel, in orde te zetten en een nieuw leven te geven."
"Met de vzw Deelbaar Mechelen zijn we op die 3 sporen aan de slag gegaan. We creëerden de Klusbib als bibliotheek voor werkgereedschap, we openden een speelgoedruilbib en we vormden een ploegje vrijwilligers dat laptops in orde zou zetten voor kinderen uit kwetsbare gezinnen. De Klusbib wordt nu 5 jaar op z’n 3de locatie. De speelgoedruilbib is gestopt; er zijn in Mechelen ondertussen andere deelinitiatieven voor speelgoed. En het laptop-project kreeg een nieuwe adem met de inzameling van laptops van bedrijven onder de noemer Deel IT."
"Later hebben we nog de Zadenbib gelanceerd, een extra project voor meer groen en biodiversiteit in de stad. "
Bernard Butaye: "We zijn gestart met het uitlenen van tweedehands werkmateriaal dat was binnengebracht in de Kringwinkel, aangevuld met extra materiaal dat Mechelaars in het deelinitiatief wilden onderbrengen."
"Als leden wat geld in het laatje hadden gebracht, werd het mogelijk om ook toestellen aan te kopen. Stap voor stap vervangen we zo de binnengebrachte toestellen, vaak goedkope modellen die snel defecten vertonen, door kwaliteitsvolle, duurdere toestellen die lang meegaan. Die duurdere toestellen zijn ook makkelijker te onderhouden en te herstellen."
Bernard Butaye: "Dat is een grote uitdaging. Er zijn immers niet zo veel vrijwilligers die dat kunnen. We merken ook dat die vrijwilligers een comfortabele plek nodig hebben om die herstellingen uit te voeren."
"Zo kom ik op een ander heikel punt: een geschikte locatie. Je hebt voldoende ruimte nodig om een gereedschapsbibliotheek te runnen. En als je zoals de Klusbib sociaal inclusief wil werken en de lidmaatschapsbijdrage bewust laag houdt, dan heb je ook geen budget om een groot pand te huren. Het pand in een drukke Mechelse winkelstraat waar de Klusbib is gestart, hebben we niet lang kunnen huren. Maar het heeft ons wel meteen de nodige bekendheid gegeven."
Je vindt de Klusbib nu in de Potterij. Dat is een voormalige wasserij die van zwaar vervuilde site evolueert naar een hub voor circulaire economie. De stad Mechelen zet daar in samenspraak met eigenaar OVAM ‘The Impact Factory’ op. De opening is voorzien voor midden 2024. In de tussentijd mogen circulaire spelers zoals Deelbaar Mechelen de site al gebruiken. We zijn heel blij met die kans én met de samenwerking met de andere bewoners. Ko-lab hacker space bijvoorbeeld dat een gedeeld atelier organiseert.
Bernard Butaye: "Ik heb de Klusbib zien groeien van het prille begin tot vandaag, nu we meer dan 200 leden hebben en een catalogus met 250 elektrische toestellen en nog een heleboel ander gereedschap."
"Ik vind het fijn dat de Klusbib vruchtbaar kan samenwerken met andere lokale actoren, ook buiten de wereld van circulaire economie. Zo hebben we een mooie samenwerking met RC Pastel, dat werkt rond de (her)oriëntatie en (re)integratie van mensen met een psychische kwetsbaarheid of moeilijkheden. RC Pastel gebruikt het materiaal van de Klusbib en helpt in ruil de Klusbib open houden: een mooie samenwerking."
"Ik vind ook het samenspel met andere vrijwilligers verrijkend. We vullen elkaar enorm goed aan. Toen we met enkele vrijwilligers op prospectie gingen bij gereedschapsbibliotheek Tournevie in Brussel, dacht ik: dat lukt ons nooit. De reactie van Kris Bauwelinck was: dit zie ik helemaal zitten, we beginnen eraan! Die energie zuigt je mee. Op andere momenten kan ik dan weer het verschil maken, en dat motiveert mij enorm."
Bernard Butaye: "Graag gedaan. Altijd welkom in de Klusbib!"
