Warda El-Kaddouri is onderzoekster literatuurwetenschappen aan de Universiteit Gent en voormalig VN-jongerenvertegenwoordiger van de Vlaamse Jeugdraad. Volgens haar opiniestuk "Waarom we allemaal minder zouden moeten werken" in MO*.be kreunen we collectief onder de onevenwichtige combinatie werk-privé. Een andere manier van werken of minder werken zou een oplossing kunnen zijn. “Ik denk dat veel mensen erover nadenken als iets wat ze wel nodig zouden hebben of iets wat ze heel graag zouden willen, maar dat er weinig zijn die het realiseerbaar achten. De meerderheid durft het niet als iets meer te zien dan een fantasie en daardoor blijft het ook onuitgewerkt en abstract. Als je dit idee opwerpt, word je al snel naïviteit verweten.”
Uit onderzoek bleek dat mensen die minder lang moesten werken minder vaak ziek waren en gelukkiger bleken te zijn
Eén van de oorzaken dat we de switchknop tussen werk en privé vaak vergeten uitzetten, is de technologie volgens Warda. “Smartphones, tablets, social media,… zorgen ervoor dat de werksfeer in de privésfeer is binnengedrongen. 24 op 7 beschikbaar zijn is één van de grootste pijnpunten in de huidige werk/privécombinatie. Ik geloof dat de situatie zoals ze nu is psychologisch onhoudbaar is.” Maar Warda ziet wel een positieve evolutie: “De drang naar rust lijkt sterk genoeg om iets te kunnen veranderen. Je merkt nu al bij de nieuwe generaties dat de interesse in sociale media minder is dan bij de Millenials.”
Volgens Warda leidt structureeel minder werken met behoud van loon tot een duurzamere levensstijl. “Ook al is dat vaak onbewust, denk maar aan files bijvoorbeeld. Het zit in hele kleine dingen zoals voorgesneden groentemixen en fruitpakjes kopen bij de supermarkt omdat je geen tijd hebt. Mensen nemen door een drukke job vaak niet meer de tijd om bewust na te denken over hun aankopen. Onze werktijd reduceren heeft bovendien ook een bewezen effect op het welzijn van werknemers. Zo bleek uit onderzoeken dat mensen die minder lang moesten werken minder vaak ziek waren en gelukkiger bleken te zijn.”
Het gaat er allemaal om dat we onze tijd die van ons is weer opeisen. Hoe vaak zeggen we niet dat we geen tijd hebben om gezond te eten of te sporten
“Volgens mij is het verkorten van de arbeidsduur een natuurlijke evolutie die samengaat met technologische vooruitgang. Duurzaamheid gaat o.a. over je levensstijl met betrekking tot ecologie - waar dan meer ruimte voor is als je meer tijd hebt - maar ook over je eigen lichaam en gezondheid. Hoe ga je om met je lichaam (en net zoals de planeet, heb je er maar één) op zo'n manier dat het je zo lang mogelijk in staat stelt om te doen wat je wil doen? Een goede fysieke gezondheid kan alleen gepaard gaan met een stabiele mentale gezondheid en daarvoor heb je rust nodig. Het gaat er allemaal om dat we onze tijd die van ons is weer opeisen. Hoe vaak zeggen we niet dat we geen tijd hebben om gezond te eten of te sporten?”, stelt Warda.
De 30-urenweek wordt vaak als een mogelijke oplossing gezien voor een betere combinatie van werk en privé. Veel experimenten werden al uitgevoerd, en tonen onder andere een verbetering aan voor de gezondheid van de werknemers. De Vlaamse organisatie Femma gaat in 2019 aan de slag met het 30-urenweek experiment. “Een 30-uren week zou een oplossing kunnen bieden omdat je minder uren werkt en meer tijd hebt voor andere dingen”, stelt Warda.
“Ik vraag me wel vaker of het geen symptoombestrijding is voor de structurele problematieken. Minder uren werken zal volgens mij niet automatisch leiden tot een vermindering van burn-outs. Er zijn te veel mensen die niet op hun plek zitten op professioneel vlak. Aangeleerde onzekerheid en een gebrek aan zelfontplooiing in het onderwijs liggen daar mede aan de basis.”
Een breed draagvlak voor andere vormen van werken is er nog niet volgens Warda. Hoofdzakelijk omdat er een grote angst heerst dat dit onbetaalbaar zou zijn. “Ik denk dat de materie bijzonder complex is, maar dat het vooral een stevige portie politieke goodwill en risico vereist, en laten we nu net in een periode leven waarin het korte-termijn denken en de conservatieve geest nog nooit zo sterk aanwezig is geweest. We hebben nog een hele lange weg te gaan, maar het feit dat er over gepraat wordt, betekent dat we tenminste aan die lange weg zijn begonnen.”
(Tekst: Sofie Vanblaere)
