Sufficiëntie of de strategie van het genoeg

 
Sufficiëntie betekent genoeg, voldoende, gepast. Het is niet te weinig en niet te veel. Sufficiëntie start met de vraag: wat hebben we nodig opdat ieder- een een goed leven zou hebben? Een sufficiëntiestrategie streeft naar een rechtvaardige verdeling, zodat iedereen toegang heeft tot voldoende middelen om aan zijn/haar behoeftes te voldoen. Ze versterkt de positie van mensen in armoede en beperkt overconsumptie. Als sufficiëntie aanvaard wordt als een noodzakelijke voorwaarde voor een duurzame wereld, dan kan eco-efficiëntie correct gezien worden als een tool voor de maximalisatie van welvaart in die duurzame wereld.

Between the unsustainable extremes of overconsumption and material poverty lays fair sharing and sufficiency, which is about using ‘enough’ for humans to flourish without compromising the stability of the biosphere. (Joachim H. Sprangenberg)

Binnen het transitiedenken worden verschillende strategieën onderscheiden: ‘efficiëntie’, ‘consistentie’ en ‘sufficiëntie’. Terwijl efficiëntie focust op het maximaal benutten van hulpbron- nen en consistentie op de continue doorstroming van grondstoffen (geen afval meer maar een voortdurende herwaardering), focust sufficiëntie op wat mensen nodig hebben. We noemen het ook wel de strategie van het genoeg.

Een sufficiëntiestrategie op wereldschaal is gericht op een vermindering en vertraging van het grondstoffen- en energieverbruik van de geïndustrialiseerde landen. Sufficiëntie wil de vraag naar goederen en diensten in deze landen reduceren. Gezien ons huidige economisch systeem volledig gebaseerd is op een constant groeiende omzetting van grondstoffen in goederen en diensten, zal dit een ferme uitdaging vormen voor de huidige economische structuren
en mechanismen en hun legitimiteit in vraag stellen. Met name het geloof in de haalbaarheid van oneindige economische groei gaat op de schop.

Overheden hebben een belangrijke rol in het creëren van de voorwaarden voor een goed leven voor iedereen. Bijvoorbeeld door het gebruik van materialen en energie te limiteren en de rijkdom te herverdelen. Dat laatste is een essentieel kenmerk van een duurzaam en rechtvaardig economisch systeem.

Ook het rapport ‘Beyond Growth. Towards a New Economic Approach’ van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) haalt expliciet de noodzaak aan van zowel economische als politieke verandering en roept op om tegen de gevestigde economische belangen in te gaan. De auteurs erkennen dat elke fundamentele beleidsverandering beleidsmakers afschrikt, maar wijzen erop dat economische paradigmaveranderingen vrij normaal zijn. Nu is het opnieuw tijd voor een paradigmawissel.

Meer lezen? 

Voor Netwerk Bewust Verbruiken, dat sufficiëntie ziet als haar belangrijkste thema voor de komende jaren, is de publicatie 'Sufficiency: Moving beyond the gospel of eco-efficiency' van Friends of the Earth Europe een belangrijke bron van informatie en inspiratie. Je kunt dat rapport hier inkijken of downloaden.