In Hasselt bruist het van de burgerinitiatieven. Niet alleen in het centrum, ook in deelgemeenten zoals Godsheide. Daar sloegen burgers de handen in elkaar en ontstond de Godskes.bieb, een gereedschapsbibliotheek waar mensen uit Godsheide en omstreken terecht kunnen voor gereedschap en een hechte gemeenschap van buren.
Het is een regenachtige herfstdag in Hasselt. Ik fiets door de plassen aan het station richting Godsheide, een rit van een kleine vijftien minuten langs heerlijke Limburgse fietspaden. Naast de kerk van Godsheide, in de oude pastorij, tref ik Raymond en Renaat. Het is er fris, maar hun enthousiasme maakt dat meer dan goed.
De Godskes.bieb versterkt de warme en hechte gemeenschap die Godsheide is
Limburg is een gastvrije provincie en dat draagt Godsheide ook uit. “De Godskes.bieb ontstond binnen een ander initiatief in de gemeente: De Unie Godsheide. Dat is een platform voor burgerinspraak opgestart door enkele burgers om de mensen opnieuw samen te brengen. Dit deel van Hasselt groeit snel. We zagen een nood aan meer initiatieven rond samen-leven.” vertelt Renaat.
De Unie Godsheide focust op drie pijlers. De eerste is ‘infrastructuur’, waarbij de unie een extra schakel vormt tussen overheid en burger om informatie uit te wisselen en om te kunnen wegen op beslissingen over infrastructuurprojecten. De tweede pijler ‘cultuur’ en de derde ‘gebuur’ versterken de warme en hechte gemeenschap die Godsheide is. De Godskes.bieb past daar perfect onder.
Renaat vertelt over de snelle start van de gereedschapsbibliotheek: “anderhalf jaar geleden kwamen we met het idee om de Godskes.bieb op te starten, geïnspireerd door andere gereedschapsbibliotheken zoals Tournevie in Brussel. We kregen een subsidie van de Stad Hasselt, nadien een van Cera en vandaag steunt de Provincie Limburg ons ook. Zo konden we een werking uitbouwen, binnenkort in een aparte vzw.”
Ondertussen telt de Godskes.bieb een vijftigtal actieve leden uit Godsheide, Hasselt en aanpalende gemeenten zoals Zonhoven. Voor 40 euro per jaar krijgen ze meer dan gereedschap alleen. Wie materiaal komt ophalen, ontmoet Raymond. Volgens Renaat is Raymond “iemand die technisch aangelegd is, het gereedschap kent, graag met zijn handen bezig is maar ook van het sociale aspect van de bib houdt.”
Dat laat Raymond ook uitschijnen wanneer we het hebben over hoe mensen omgaan met het geleende materiaal: “Ik vind het belangrijk om de reservaties niet enkel te overhandigen, maar ook te vragen waarvoor mensen het materiaal gebruiken. Daar leer je veel uit. Voor gevaarlijkere machines is dat ook gewoon nodig. Sommige mensen kennen het materiaal. Anderen hebben behoefte aan wat uitleg. Sommigen blijken het verkeerde materiaal op het oog te hebben. Aan de hand van hun verhaal geef ik hen advies voor aangepast gereedschap en voor hun klus.”
De Godskes.bieb mikt nadrukkelijk op hobbyklussers zoals jonge mensen die hun huis zelf aan het renoveren zijn en daar niet al het materiaal voor in huis hebben. Extra leden zijn welkom. Daarom zet het team in op promotie via de wijkkrant, online op Hoplr en mond-tot-mond reclame.
Het concept heeft soms nog wat extra uitleg nodig, legt Renaat uit: “Niet iedereen begrijpt het concept van de gereedschapsbibliotheek al. Sommige mensen aarzelen uit schrik om iets kapot te maken.” Gelukkig heeft Raymond daar het allerbeste antwoord op. Raymond glimlacht: “Klopt. Ik zeg altijd: als je met het gereedschap gevoetbald hebt, heb je een probleem. Anders fiksen we het samen wel. Ook dat is een voordeel aan de gereedschapsbibliotheek: we zorgen samen voor het materiaal.”
Dat verhaal vertellen Raymond en Renaat niet alleen. De Godskes.bieb heeft een achttal kernvrijwilligers. Er zijn mensen die de reservaties op zich nemen, zoals Raymond, maar ook mensen die de administratie en fondsenwerving verzorgen. Het project uitdragen via sociale media-communicatie is ook een belangrijke taak. De werking groeide organisch. “Iedereen doet wat die graag doet en goed kan.”
De volgende stap is: de leden meer betrekken bij de organisatie van de Godskes.bieb. “We willen dat de leden zeggenschap hebben over welk gereedschap we aankopen, dat ze feedback kunnen geven over de abonnementen enzoverder”, vertelt Renaat.
Deelinitiatieven zoals de Godskes.bieb geven vorm aan een solidaire circulaire economie. Niet alleen burgers, maar ook politici moeten de waarde van deelinitiatieven nog beter leren kennen.
Politici moeten de waarde van deelinitiatieven beter leren kennen
“Heel wat politici praten vol lof over initiatieven die door burgers opgezet worden, maar we zien nog koudwatervrees”, vertelt Renaat. “Bij de Provincie Limburg was er eerst enig voorbehoud: zou een gesubsidieerde gereedschapsbib de professionele verhuurbedrijven geen oneerlijke concurrentie aandoen? Door nader kennis te maken, zag iedereen dat we complementair werken, welke meerwaarde we bieden.”
De stad Hasselt speelt een voortrekkersrol als partner van deelinitiatieven en andere bottom-up circulaire initiatieven. Magda Peeters is er circulair coördinator met projecten als de Hasseltse deel- en herstelincubator en het Living Lab Circulair Textiel. Zij maakt een brug tussen burgerinitiatieven en de stad, maar ook naar bedrijven, scholen, universiteiten...
Bij de Godskes.bieb zijn ze grote fan. “Het helpt enorm om iemand zoals Magda bij de stad te hebben. Ze brengt ons in contact met andere burgerinitiatieven, met lokale ondernemers en ze kan als expert uitleg geven over ons initiatief aan subsidiegevers. Dat is goud waard.”
Tijdens mijn bezoek blijft het hard regenen buiten. Dat staat in schril contrast met de prachtige lentedag waarop de Godskes.bieb anderhalf jaar geleden het licht zag. “Elk jaar organiseert vrouwenbeweging Ferm een plantenbeurs in Godsheide, in de tuin van de pastorie. Daar komt steeds veel volk naartoe. We grepen de eerste plantenbeurs na corona aan als kans om onze gereedschapsbibliotheek feestelijk te openen. Er kwamen meteen 200 à 300 mensen over de vloer om ons initiatief te ontdekken.”
Samenwerken werkt! Ook in de regio. De opstartende gereedschapsbibliotheken van Peer en Pelt kwamen al over de vloer. “De initiatiefnemers van nieuwe gereedschapsbibliotheken in de regio kwamen op bezoek om onze aanpak te leren kennen. Dat is zo inspirerend. Daarom vinden we het ook leuk om met de Transformisten te kunnen samenwerken. Jullie brengen ons in contact met andere organisaties die met gelijkaardige dingen bezig zijn. Dat motiveert ons.”
Heb jij ook zin in een shot inspiratie en motivatie? Wil je Raymond, Renaat en de andere vrijwilligers van gereedschapsbibliotheken leren kennen en ideeën met hen uitwisselen? Dat kan op Share Fest 25 november in Antwerpen!
Meer info over de gereedschapsbibliotheken in Peer en Pelt? Die vind je bij het project ‘t Werkkot van Landelijke Gilden en actieve burgers in samenwerking met De Transformisten met steun van de provincie Limburg, Vlaanderen en Europa
