Overbevolking is een thema dat al eeuwen aanleiding geeft tot dramatische metaforen en beeldspraak. Ook vandaag beroert het de gemoederen. Je hoort vaak dat overbevolking wordt gelinkt aan klimaatontwrichting. Maar dat is niet helemaal juist, zegt demografe Soumaya Majdoub (Vrije Universiteit Brussel - VUB): “We horen voortdurend dat we met te veel zijn en dat we te veel consumeren. Maar wie die ‘wij’ is en waarom we te veel consumeren, komt nergens terug."
Het nieuwe boek van Majdoub, ‘Consumeren als Konijnen. De Mythe van overbevolking’, plaatst de angst voor overbevolking in een historisch perspectief en toont hoe die angst de realiteit verdraait. "De angst die de onterechte focus op de zogenaamde wereldwijde bevolkingstoename oproept, wordt bewust ingezet bij thema’s als migratie en armoedebestrijding en vuurt nu ook de voorhoede van de klimaatactivisten aan. Met zwak wetenschappelijk bewijs en met bedenkelijke argumentatie”, zegt Majdoub daarover.
Het is opmerkelijk dat een angst zonder wetenschappelijke grond aanleiding geeft tot uiteenlopende beleidsacties in het veld van armoedebestrijding, gezondheidszorg, milieu, ontwikkelingssamenwerking, internationale handel. “Door stil te staan bij de oorsprong van concepten, beeldspraak en metaforen wordt duidelijk met welke terugkerende problematiseringen we te maken hebben en welke angsten en bekommernissen werkelijk schuil gaan achter het discours rond de opwarming van de aarde. Een discours dat neigt naar ecofascisme dat terecht stelt dat de mens de planeet overbelast maar onterecht dat sommige bevolkingsgroepen een groter probleem vormen dan andere”, aldus Majdoub.
In haar boek veegt Soumaya Majdoub de hardnekkige veronderstelling van de aardbol dat overbevolking de motor van de klimaatverstoring is en verlegt ze de aandacht naar de kern van het (klimaat)probleem: overconsumptie en de nood aan een paradigmashift.
De auteur, Soumaya Majdoub, is onderzoeker aan de VUB. Haar onderzoek ligt op het kruispunt van demografie, politieke economie en geografie met een focus op de relatie tussen bevolkingsgroei en -druk, economische ontwikkeling en internationale migratie enerzijds en het politieke en publieke discours over migratie anderzijds. Haar boek maakt deel uit van de reeks 'De Klimaatessays' waarin wetenschappers uit verschillende disciplines hun expertiseveld linken aan de klimaatverandering.
Op dinsdag 8 februari 2022 om 18u30
In Aula Q.A. Van Geen van de VUB, Pleinlaan 2, 1050 Brussel.
Daar zal auteur Soumaya Majdoub de krijtlijnen van haar essay toelichten. Daarna gaat ze in gesprek met een panel experten over de denkbeelden en narratieven die het klimaatdebat beïnvloeden. Welke kant gaat het uit? Ecomodernisme of ecofeminisme? Green growth of degrowth? Ecogrenzen of open grenzen?
18u Onthaal
18u30 Verwelkoming en inleiding door auteur Soumaya Majdoub (onderzoeker VUB)
18u40 Woord vooraf door prof. Patrick Deboosere (VUB)
19u Panelgesprek met Dirk Holemans (coördinator denktank Oikos, auteur), prof. Maïka De Keyzer (historica KULeuven), dr. Jonas Van der Slycken (De Transformisten, gastdocent UA) en Tine Hens (historica, journalist, MO*-auteur)
20u10 Slotwoord door federaal minister Zakia Khattabi, bevoegd voor Klimaat, Milieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal
20u30 Einde
VUB en uitgever ASP
Bron informatie over boek en portretfoto: website VUB Press
